"Όσο περισσότερο ονοματικό υλικό συγκομίζεται, ταξινομείται και μελετιέται, τόσο βαθύτερη συνείδηση αποκτούμε, των ιστορικών και εθνικών μας ζητημάτων"
Ιωάννης Θωμόπουλος 1958: Τα τοπωνύμιά μας (Η αξία και τα προβλήματά τους), Θεσσαλονίκη: 8.



Καλώς ήρθατε στο επίσημο ιστολόγιο της Ελληνικής Ονοματολογικής Εταιρείας το οποίο ανανεώνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα και είναι στην διάθεση όλων των μελών και των φίλων της.

Περιμένουμε σχόλια, προτάσεις, παρατηρήσεις, ανακοινώσεις, κείμενα, πρωτότυπα επιστημονικά άρθρα ονοματολογικού περιεχομένου για να τα δημοσιεύσουμε.



Σάββατο 13 Νοεμβρίου 2010

ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ - ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΔΙΗΜΕΡΙΔΑΣ

Μετά το πέρας της 12ης και τελευατίας συνεδρίας και μέσα σε μια έντονα συγκινησιακά φορτισμένη ατμόσφαιρα ο Καθηγητής Γλωσσολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Χρ. Χαραλαμπάκης έκανε έναν σύντομο και περιεκτικό σχολιασμό των εργασιών της 1ης Πανελλήνιας Ονοματολογικής Διημερίδας.

Συγκεκριμένα, οι θεματικοί άξονες στους οποίους ο κ. Χαραλαμπάκης αναφέρθηκε με ιδιαίτερα κολακευτικά λόγια επαινώντας πρωτίστως τον Πρόεδρο της Ελληνικής Ονοματολογικής Εταιρείας καθώς και της Οργανωτικής Επιτροπής της Διημερίδας κ. Χρ. Οικονομόπουλο και δι' αυτόν τα μέλη του Δ.Σ. της Εταιρείας καθώς και της Οργανωτικής Επιτροπής, είναι οι εξής:

α) Οι συνολικά 56 πρωτότυπες και οι περισσότερες εξ αυτών υψηλού επιπέδου ονοματολογικές εργασίες-ανακοινώσεις

β) Ο μεγάλος αριθμός των σημαντικών προσωπικοτήτων που έλαβαν με διάφορους τρόπους μέρος (ως ομιλητές, μέλη των 12 προεδρείων, κ.λπ.)

γ) Η ιδιαίτερα τιμητική παρουσία του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου

δ) Η κατανυκτική ατμόσφαιρα που δημιούργησε η βυζαντινή χορωδία υπό την διεύθυνση του κ. Δ. Μπαλαγεώργου (Επίκουρου Καθηγητή του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών)

ε) Η βράβευση των 2 επιφανών ονοματολόγων Δ. Τομπαϊδη (Ομότιμου Καθηγητή Γλωσσολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης) και Κ. Σταλίδη (Φιλολόγου, Λυκειάρχη και Μέλους της Ελληνικής Ονοματολογικής Εταιρείας) και η γενικότερη καθιέρωση της βράβευσης ορισμένων αξιόλογων προσωπικοτήτων που έχουν διακριθεί στον χώρο της Ονοματολογίας ως δημόσιας αναγνώρισης και τιμητικής ανταπόδοσης της σημαντικής προσφοράς τους στον χώρο

στ) Η ανακήρυξη του Ι. Λουλάκι (Αριστούχου Διδάκτορα Φιλοσοφίας, συντάκτη του Ιστορικού Λεξικού) ως πρώτου ήρωα της Ελληνικής Ονοματολογικής Εταιρείας και η απονομή Αριστείου στους συγγενείς του

ζ) Η παρουσία μαθητών από 2 σχολεία του Ηρακλείου Κρήτης και 1 της Αθήνας

Στην συνέχεια, ο Πρόεδρος της Ελληνικής Ονοματολογικής Εταιρείας κ. Οικονομόπουλος αφού ευχαριστησε, εμφανώς συγκινημένος, τον κ. Χαραλαμπάκη, εξήγγειλε τις μελλοντικές εκδηλώσεις που προγραμματίζει η Εταιρεία διαβεβαιώνοντας παράλληλα ότι θα δοθεί μέριμνα στην έκδοση των πρακτικών τόσο της παρούσας Διημερίδας όσο και της προηγούμενης για τα 30 χρόνια από την ίδρυση της Εταιρείας.

Τέλος, ευχαρίστησε τους Συνέδρους που παρά την κατακλυσμιαία βροχή παρευρέθηκαν τιμώντας την Διημερίδα απονέμοντάς τους τιμητικό έπαινο.

Παρασκευή 12 Νοεμβρίου 2010

ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΣΤΗΝ ΔΙΗΜΕΡΙΔΑ

Με αισθήματα τιμής και κατάνυξης ακούσαμε την εμπνευσμένη και βαθυστόχαστη ομιλία του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ.κ. Ιερωνύμου που τίμησε τις εργασίες της Πανελλήνιας Διημερίδας που οργάνωσε η Ελληνική Ονοματολογική Εταιρεία στις 11 Νοεμβρίου 2010 και η οποία παρατίθεται πιο κάτω:

"Μέ ἰδιαίτερη χαρά καί συγκίνηση παρευρίσκομαι σήμερα στήν ἔναρξη τῆς Διημερίδας τῆς Ἑλληνικῆς Ὀνοματολογικῆς Ἑταιρείας ὑπό τήν αἰγίδα τῆς Ἀκαδημίας Ἀθηνῶν, μέ τή συμμετοχή τόσων ἐπιφανῶν ἐπιστημόνων καί διακεκριμένων ἐρευνητῶν, καί στή μνήμη τοῦ πατέρα τῆς Ἑλληνικῆς Γλωσσολογίας Γεωργίου Ν. Χατζιδάκι, ὁ ὁποῖος διετέλεσε Πρόεδρος τοῦ σεβαστοῦ αὐτοῦ Καθιδρύματος ἀλλά καί διηκόνησε εἰδικότερα τήν μελέτη τῆς ὀνοματολογίας ἀναδειχθείς ὡς ὁ σημαντικότερος γλωσσολόγος τῆς συγχρόνου Ἑλλάδος. Θά ἤθελα νά εὐχαριστήσω τούς ἀξιότιμους καί ἐλλογιμώτατους διοργανωτές γιά τήν εὐγενῆ πρόσκληση πού μοῦ ἀπηύθυναν καί τήν ἐξαίρετη τιμή πού μοῦ γίνεται μέ τήν παραχώρηση αὐτοῦ τοῦ βήματος.

Ὁπωσδήποτε ἡ ἀναδρομή τῆς ὀνοματολογίας στό παρελθόν μας πρέπει νά ἀρχίσει ἀπό τότε πού ὑπάρχει γλώσσα, ὅμως ἰδιαίτεροι σταθμοί στήν ἀρχαία ἑλληνική σκέψη καί γραμματεία ἀποτελοῦν τά «ἀγάλματα φωνήεντα» τοῦ Δημοκρίτου καί ὁ Κρατύλος τοῦ Πλάτωνος. Ὁ Δημόκριτος μ’ αὐτόν τόν ὅρο χαρακτηρίζει τά θεωνύμια, καί θεωρεῖ «τούς πρώτους θεμένους τοῖς πράγμασι τά ὀνόματα διά σοφίας ὑπερβολήν ὥσπερ τινάς ἀγαλματοποιούς ἀρίστους διά τῶν ὀνομάτων ὡς δι’ εἰκόνων ἐμφανίσαι αὐτῶν τάς δυνάμεις» (ἀπόσπασμα 142). Στόν Κρατύλο, τά ὀνόματα ἐντάσσονται στην πλατωνική θεωρία, καί ὑποστηρίζεται ἔτσι ἀπό τό Σωκράτη ὅτι ἀναφέρονται στήν οὐσία των πραγμάτων, ἐνῶ ὁ συνομιλητής του Ἑρμογένης θεωρεῖ ὅτι ἡ ὀρθότης, δηλαδή ἡ ἀπόδοση καί καταλληλότητα τοῦ ὀνόματος δέν εἶναι παρά συνθήκη καί ὁμολογία. Σέ αὐτές τίς ὀνοματολογικές ἀπόπειρες στά πλαίσια τῆς φιλοσοφίας πρέπει νά ἐνταχθεῖ καί τό πολύ ἀργότερο ἔργο τοῦ ψευδο-Διονυσίου Περί θείων ὀνομάτων, πού ὅμως ἀποτελεῖ καθαυτό περισσότερο θεολογικό καί φιλοσοφικό ἔργο παρά μελέτη περί θεωνυμίων.

Ἄν καί ἡ ἀρχή τῆς συμβατικῆς ὀνοματοθεσίας, στά πλαίσια βέβαια τῆς ἱστορικῆς σχετικότητας τοῦ γλωσσικοῦ κώδικα, εἶναι γνωστή ἀπό τήν ἀρχαιότητα καί διασώζεται λόγου χάριν στόν Σέξτο Ἐμπειρικό, ἀναμφίβολα ἡ μελέτη τῶν ὀνομάτων ἐνέχει πλέον τῆς γλωσσολογικῆς διερεύνησης καί μιά σημειολογική καί φιλοσοφική, ὅπως εἴδαμε βαρύτητα, καθώς τά ὀνόματα δέν ὑπόκεινται καί ἀπευθύνονται ἀσφαλῶς μόνο στήν νοητική ἐπισήμανση, ἀλλά σέ ἕνα καθολικό ὑπαρκτικό καί δυναμικό γεγονός πού πολυμερίζεται σέ περισσότερες ἀντιληπτικές ἱκανότητες. Ὑπό αὐτό τό πρίσμα καταρχήν τό συναντᾶμε καί στήν θεολογική παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας, ὅπου τό ὄνομα διαδραματίζει μιά πρωταρχική καί κεφαλαιώδη λειτουργία στό πλαίσιο τῆς σχέσης τοῦ Θεοῦ μέ τόν ἄνθρωπο.

Στή Γένεση διαβάζουμε ὅτι, ὅταν ὁ Θεός ἔπλασε τά ζῶα, «ἤγαγεν αὐτά πρός τόν Ἀδάμ ἰδεῖν, τί καλέσει αὐτά» (Γεν. 2, 19-20). Ὁ Θεός ἐπίσης μετονομάζει τόν Ἀβραάμ καί τήν Σάρρα, καί θέτει τό ὄνομα τοῦ υἱοῦ τους Ἰσαάκ. Οἱ τρεῖς παῖδες Ἀνανίας, Ἀζαρίας καί Μισαήλ στούς Βαβυλωνίους καλοῦνται Σεδράχ, Μισάχ καί Ἀβδεναγώ. Ὁ Θεός ἀναγγέλει τό ὄνομα τοῦ Ἰωάννου τοῦ Βαπτιστοῦ στόν πατέρα του Ζαχαρία, καί ὁ ἴδιος ὁ Χριστός ὀνομάζει τόν Πέτρο, ἐνῶ ὁ Σαῦλος γίνεται Παῦλος, σέ τόσα εὔγλωττα παραδείγματα πού μελετᾶ ὁ Ἱερός Χρυσόστομος (Περὶ τῆς τοῦ Σαύλου προσηγορίας καὶ Παύλου / De mutatione nominum, PG 51, 123 κ.ἕ.). Αὐτές οἱ μετονομασίες στήν Γραφή εἶναι ἐνδεικτικές μιᾶς γλωσσικῆς σημαντικῆς δηλωτικῆς μιᾶς νέας σχέσεως μέ τόν Θεό καί ἐπιβιώνει στίς μέρες μας στούς καρέντες μοναχούς καί τούς συλλήπτορες τῆς ἱερωσύνης. Στήν Καινή Διαθήκη, ὁ Χριστός βεβαιώνει ὅτι «ἐλήλυθα ἐν τῷ ὀνόματι τοῦ Πατρός μου» (Ἰω. 5, 43), καί «ἐφανέρωσά σου τό ὄνομα τοῖς ἀνθρώποις» (Ἰω. 17, 6). Οἱ μαθητές «ποιοῦν δυνάμεις ἐν τῷ ὀνόματι» τοῦ Κυρίου (Μάρκ. 9, 38-39), καί τό ὄνομα τοῦ Χριστοῦ εἶναι τό «ὑπέρ πᾶν ὄνομα» (Φιλιπ. 2, 9), «ἐν ᾧ δεῖ σωθῆναι ἡμᾶς» (Πράξ. 4, 12).

Μέ τή διεύρυνση τῶν ὁριζόντων τοῦ Ἑλληνιστικοῦ κόσμου καί στά πλαίσια πλέον τοῦ Βυζαντινοῦ Ἑλληνισμοῦ, εἶναι φανερό ὅτι ἰδιαίτερη σημασία ἀποκτᾶ ἡ χριστιανική ὀνοματολογία, ἀλλά καί ἔργα ἐκκλησιαστικῶν συγγραφέων μέ ξεχωριστό ἐνδιαφέρον γιά τήν τοπωνυμιολογία, ὅπως τό Ὀνομαστικόν τοῦ Εὐσεβίου Καισαρείας, πού πραγματεύεται ἀκριβῶς «κατά στοιχεῖον» «περί τῶν τοπικῶν ὀνομάτων τῶν ἐν τῇ θείᾳ γραφῇ», καί ἔργα τοῦ ἁγίου Ἱερωνύμου, ἐπαυξημένες μεταφράσεις τοῦ Ὀνομαστικοῦ καί τῆς Βίβλου τῆς τῶν ἑβραϊκών ὀνομάτων ἑρμηνείας. Σέ ὑστερότερη περίοδο, ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον παρουσιάζουν τά συγγράμματα τοῦ Κωνσταντίνου Πορφυρογεννήτου Περί θεμάτων, Περί βασιλείου τάξεως, Περί πρέσβεων τεύχους Ῥωμαίων πρός ἐθνικούς, καί Πρός τόν ἴδιον υἱόν Ρωμανόν (De administrando imperio).

Μέ αὐτή τή συντομογραφική ἀναφορά σέ ὀνοματολογικά θέματα, καί ἀπονέμοντας τήν πατρική μου εὐλογία σέ ὅλα τά ἔντιμα μέλη τῆς Ἑλληνικῆς Ὀνοματολογικῆς Ἑταιρείας καί τούς ἐκλεκτούς συμμετέχοντες σ’ αὐτήν τήν Διημερίδα κηρύσσω τήν ἔναρξη αὐτῆς μέ τήν εὐχή νά «ὑπερπλεονάσῃ ἡ χάρις» τῆς πολύτιμης ἐπιστημονικῆς συμβολῆς της, καί οἱ ἐργασίες της νά τύχουν πάσης ἐπιτυχίας καί καρποφορίας ἐπ’ ἀγαθῷ τῶν ἐρευνώντων καί δίκην ἀρότρου βαθυνόντων καί γεωργούντων ἐπί τά ὀνόματα".



Πηγή: Ακτίνες

Σάββατο 6 Νοεμβρίου 2010

Πέμπτη 4 Νοεμβρίου 2010

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΗΜΕΡΙΔΑΣ

Το Πρόγραμμα της προσεχούς ονοματολογικής Διημερίδας που διοργανώνει στην μνήμη του Γ. Χατζιδάκι η Ελληνική Ονοματολογική Εταιρεία στις 11-12 Νοεμβρίου 2010 με γενικό τίτλο: "Το όνομα στην ελληνική γραμματεία και τέχνη διά μέσου των αιώνων", βρίσκεται ήδη διαθέσιμο σε ηλεκτρονική μορφή από εδώ.

Επιλέξτε είτε preview για να το διαβάσετε είτε download για να το 'κατεβάσετε' στον Η/Υ σας.


ΠΡΩΤΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ
ΠΡΟΕΔΡΕΙΟ: ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΡΙΧΟΠΟΥΛΟΣ – ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΣ
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ. ΣΤΑΛΙΔΗΣ
ΙΩΑΝΝΑ Β. ΜΑΡΗ

9.00 - 9.15 Δημήτριος Β. Τριχόπουλος (Ακαδημαϊκός) και
Λουκάς Δ. Σ. Σπάρος (Ομότ. Καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών)
«Η ιατρική μετα-γλώσσα»: Φραστικά ονόματα, δάνεια, αρκτικόλεξα).

9.15 - 9.30 Σωτήρης Μπεκάκος (υποψήφιος Διδάκτωρ Γλωσσολογίας του Τμήματος Ιταλικής
Γλώσσας και Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης)
«Ασκάνιος Πέρσιος (Ascanio Persio): Ένας Έλληνας της Μεγάλης Ελλάδος, πρωτοπόρος
στη μελέτη των ελληνικών διαλέκτων και τοπωνυμίων της Νοτίου Ιταλίας».

9:30-9:45 Ιωάννα Βασ. Μαρή (Σύμβουλος Επικρατείας ε.τ., Πρόεδρος της Ελληνικής
και της Παγκόσμιας Εταιρείας Προγεννητικής Αγωγής)
«Η ετυμολογία των ονομάτων Ανήρ-Γυνή-Πατήρ-Μήτηρ στην ελληνική γραμματεία»

9:45-10:00 Ζαχαρούλα Σταθοπούλου-Σιγάλα (Φιλόλογος, τ. Καθηγήτρια Πειραματικού
Σχολείου του Πανεπιστημίου Αθηνών)
«Η ονοματοθεσία του παιδιού στη λαϊκή μας παράδοση»

ΕΝΑΡΚΤΗΡΙΟΣ ΠΑΝΗΓΥΡΙΚΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ

ΕΠΙΤΙΜΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ κ . ΠΑΝΟΣ Α. ΛΙΓΟΜΕΝΙΔΗΣ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΣ, τ. ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ ΑΘΗΝΩΝ ( 2 0 0 9 )
ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ DR. ΧΡΙΣΤΟΣ Θ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΠΟΥΛΟΣ

ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΧΟΡΩΔΙΑ υπό τη διεύθυνση του κ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΜΠΑΛΑΓΕΩΡΓΟΥ, Επίκουρου
Καθηγητή του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών.
ΔΟΞΑΣΤΙΚΟ ΚΑΙ ΝΥΝ ΗΧΟΣ πλ. δ΄ «Γλώσσαι ποτέ συνεχύθησαν…».

10:15 • ΕΥΧΗ ειδικώς συνταχθείσα υπό του τακτικού μέλους της Ελληνικής Ονοματολογικής
Εταιρείας, Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Φθιώτιδος κ.κ. ΝΙΚΟΛΑΟΥ προς ευόδωση
των εργασιών του παρόντος Συνεδρίου.

• ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΧΟΡΩΔΙΑ

• ΒΡΑΒΕΥΣΗ ΕΠΙΦΑΝΟΥΣ ΕΛΛΗΝΟΣ ΟΝΟΜΑΤΟΛΟΓΟΥ

• Απονομή ΑΡΙΣΤΕΙΟΥ στον Ομότιμο Καθηγητή της Γλωσσολογίας του Αριστοτελείου
Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Κύριο ΔΗΜΗΤΡΙΟ ΤΟΜΠΑΪΔΗ για την ανεκτίμητη
προσφορά του στην μελέτη και διδασκαλία της Νεοελληνικής Γλώσσας και την
έρευνα των Νεοελληνικών Διαλέκτων.

• ΑΝΑΚΗΡΥΞΗ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ Μ. ΛΟΥΛΑΚΙ ΩΣ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΗΡΩΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΝΟΜΑΤΟλΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ.

• ΕΝΟΣ ΛΕΠΤΟΥ ΣΙΓΗ στη μνήμη του Ήρωα ΙΩΑΝΝΟΥ ΛΟΥΛΑΚΙ και στη μνήμη
του Γενικού Γραμματέως της Ακαδημίας Αθηνών ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΜΑΤΣΑΝΙΩΤΗ και του
Ακαδημαϊκού ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΑΡΤΕΜΙΑΔΗ.

• Απονομή ΑΡΙΣΤΕΙΟΥ μεταθανατίως στον Ήρωα ΙΩΑΝΝΗ Μ. ΛΟΥΛΑΚΙ και
παραλαβή παπύρου από τους συγγενείς του.

• ΕΘΝΙΚΟΣ ΥΜΝΟΣ

• ΠΟΙΗΜΑ «Στις Πλέξεις των Ονείρων…» του τακτικού μέλους της Ελληνικής
Ονοματολογικής Εταιρείας κ. ΚώΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ Γ. ΣΤΑΛΙΔΗ.

• Πανηγυρική ομιλία του Καθηγητή της Φιλοσοφικής Σχολής του πανεπιστημίου
αθηνών Χριστόφορου Χ. Χαραλαμπάκη με θέμα: «η προσωπικότητα και το έργο του ΓΕΩΡΓΙΟΥ Ν. ΧΑΤΖΙΔΑΚΙ» (20 λεπτά)

11.25 Διάλειμμα 5΄ προς αποχώρηση των επισήμων

ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ (συνέχεια)
ΠΡΟΕΔΡΕΙΟ: ΠΑΝΟΣ Α. ΛΙΓΟΜΕΝΙΔΗΣ - ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΣ
ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΜΠΑΣΕΑ-ΜΠΕΖΑΝΤΑΚΟΥ
ΜΑΡΙΑ-ΓΕΩΡΓΙΑ ΣΤΥΛΙΑΝΟΥΔΗ
ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ Γ. ΧΑΡΑΛΑΜΠΑΚHΣ
ΧΡΙΣΤΟΣ Θ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΠΟΥΛΟΣ

11:30-11:45 Κωνσταντίνος Γ. Σταλίδης (Φιλόλογος, λυκειάρχης, Μέλος της Ελληνικής Ονοματολογικής Εταιρείας)
«Το κύριο όνομα στην ποίηση του Κωνσταντίνου Καβάφη»

11:45-12:00 Ανδρέας Κατώνης (Επίκ. Καθηγητής στο Τμήμα Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης)
«Γεώργιος Ν. Χατζιδάκις: Η Ουγγαρία τιμά τον Επιστήμονα και την Πατρίδα του»

12:00-12:15 Γεώργιος Δελόπουλος (Επίτιμος καθηγητής Γαλλικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου)
«Ένα άλλο μάθημα από τον Γεώργιο Ν. Χατζιδάκι»

12:15-12:30 Ρίτσα Φράγκου-Κικίλια (Αν. Καθηγήτρια της Νεοελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών)
«Κύρια ονόματα στον Αλαφροΐσκιωτο του Άγγελου Σικελιανού»

12:30-12:45 Μαρία Βραχιονίδου (Δρ. Λαογραφίας-Γλωσσολόγος, Κέντρο Ερεύνης των Νεοελληνικών Διαλέκτων και Ιδιωμάτων της Ακαδημίας Αθηνών)
«Λογοτεχνικά προσωπωνύμια στη σύγχρονη παιδική λογοτεχνία»

ΤΡΙΤΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ
ΠΡΟΕΔΡΕΙΟ: ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΜΟΥΤΣΟΠΟΥΛΟΣ - ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΣ
ΧΡΥΣΟΥΛΑ ΚΑΡΑΝΤΖΗ-ΑΝΔΡΕΙΩΜΕΝΟΥ
ΜΑΡΙΑ ΒΡΑΧΙΟΝΙΔΟΥ

12:45-13:00 Χρίστος Θ. Οικονομόπουλος (Dr. Ιατρικής-Παιδοχειρουργός, Τακτικό Μέλος του American College of Surgeons, (F.A.C.S), Πρόεδρος της Ελληνικής Ονοματολογικής Εταιρείας).
«Ονόματα Ελλήνων νηπίων, παίδων και εφήβων που διακρίθηκαν με τους άθλους τους και λατρεύτηκαν ως Θεοί και Ήρωες στην Ελληνική μυθολογία και ιστορία» (Ιατρική προσέγγιση και απομυθοποίηση από τις επιβιώσεις της λαϊκής ιατρικής παράδοσης).

13:00-13:15 Άννα Κελεσίδου (τ. Διευθύντρια του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Φιλοσοφίας της Ακαδημίας Αθηνών, Αντεπιστέλλον Μέλος της Ακαδημίας της Μόσχας)
«Ονόματα “σήματα” του όντος στον προσωκρατικό στοχασμό»

13:15-13:30 Δημήτριος Κούτρας (Ομότ. Καθηγητής της Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Αθηνών)
«Τι είναι γλώσσα και το όνομα ως σύμβολο;»

13:30-13:45 Νικόλαος Γ. Κοντοσόπουλος (τέως Διευθυντής του Ιστορικού Λεξικού της Νέας Ελληνικής της Ακαδημίας Αθηνών)
«Η ονομασία λαών, χωρών και γλωσσών» (Αυτο-ονομασία και ετερο-ονομασία)

13:45-14:00 Γεώργιος Αραμπατζής (Ερευνητής του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Φιλοσοφίας της Ακαδημίας Αθηνών)
«Η θεωρία των ονομάτων στην Άννα Κομνηνή»

ΤΕΤΑΡΤΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ
ΠΡΟΕΔΡΕΙΟ: ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΒΟΚΟΤΟΠΟΥΛΟΣ - ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΣ
ΜΑΡΙΑ ΠΡΩΤΟΠΑΠΑ-ΜΑΡΝΕΛΗ
ΙΩΑΝΝΑ ΜΠΙΘΑ

14:00-14:15 Αικατερίνη Πολυμέρου-Καμηλάκη (Διευθύντρια του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών)
«Το όνομα στο έργο του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη»

14:15-14:30 Μιχαήλ Γ. Μερακλής (Ομότ. Καθηγητής της λαογραφίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Πρόεδρος της Ελληνικής λαογραφικής Εταιρείας)
«Ένας κάπως παράξενος λαογραφικός σχολιασμός της σημασίας του ονόματος»

14:30-14:45 Αλεξάνδρα Ροζοκόκη (Ερευνήτρια του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής και Λατινικής Γραμματείας της Ακαδημίας Αθηνών)
«Το αρκαδικό Παλλάντιον και ο Παλατίνος λόφος στη ρώμη: Διερεύνηση της
ετυμολογικής σχέσης μεταξύ τους»

14:45-15:00 Γεράσιμος Γ. Ζώρας (Καθηγητής της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών)
«Τα αρχαιοελληνικά ψευδώνυμα μελών της Academia Arcadia της ρώμης»

15:00-15:15 Γεώργιος Ι. Τσουκνίδας (Ερευνητής του Κέντρου Ερεύνης των Νεοελληνικών Διαλέκτων και Ιδιωμάτων της Ακαδημίας Αθηνών)
«Τα κύρια ονόματα στη Μεταβολή του κατά Ιωάννην Αγίου Ευαγγελίου»

ΠΕΜΠΤΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ
ΠΡΟΕΔΡΕιΟ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΒΑΛΤΙΝΟΣ – ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΣ
ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΧΡΙΣΤΟΦΙΔΟΥ
ΓΕΩΡΓΙΑ ΚΑΤΣΟΥΔΑ

16:30-16:45 Πρωτοπρεσβύτερος Νεόφυτος Ραφαηλίδης(Δρ. θεολογίας)
«Το όνομα στους Πατέρες της Εκκλησίας των πρώτων αιώνων».

16:45-17:00 Άλκηστις Χιδίρογλου-Ζαχαριάδη (Αναπληρώτρια Καθηγήτρια του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Γλωσσολόγος-Ονοματολόγος, Μέλος του Δ.Σ. της Ελληνικής Ονοματολογικής Εταιρείας)
«Το όνομα στην τέχνη και η τέχνη του ονόματος. Ένα παράδειγμα: “Η Γλυπτική”»

17:00-17:15 Δρ. Ζωή Ν. Μάργαρη (Ερευνήτρια του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών)
«Χορός και χορωνύμια: Ονοματοθεσία και χορευτική πράξη στον Ελλαδικό χώρο».

17:15-17:30 Δρ. Παρασκευή Δεληκάρη (Ερευνήτρια του Κέντρου Ερεύνης Επιστημονικών Όρων και Νεολογισμών της Ακαδημίας Αθηνών)
«Λογοτεχνική Ονοματολογία: Το σουέλ ως μεταφορά στο ομώνυμο έργο της Καρυστιάνη»

17:30-17:45 Αικατερίνη Κορρέ-Ζωγράφου (Ομότ. Καθηγήτρια της λαογραφίας του Πανεπιστημίου Αθηνών)
«Η ονοματολογική ποικιλία των νεοελληνικών κεραμικών αντικειμένων»

ΕΚΤΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ
ΠΡΟΕΔΡΕΙΟ: ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΚΟΥΝΑΔΗΣ - ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΣ
ΑΛΚΗΣΤΙΣ ΧΙΔΙΡΟΓΛΟΥ-ΖΑΧΑΡΙΑΔΗ
ΑΓΓΕΛΙΚΗ Γ. ΚΟΜΠΟΧΟΛΗ

17:30-17:45 Αναστασία Χριστοφίδου (Ερευνήτρια Α΄ Βαθμίδας, Διευθύντρια του Κέντρου Ερεύνης Επιστημονικών Όρων και Νεολογισμών της Ακαδημίας Αθηνών)
«Ο νεολογισμός ως ονοματοδότηση εννοιών»

17:45-18:00 Στέλλα Πριοβόλου (Καθηγήτρια και Πρόεδρος του Τμήματος Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών)
«Τοπωνύμια της Κρήτης στη “Φυσική Ιστορία” του Πλινίου του Πρεσβυτέρου»

18:00-18:15 Μαρία Μ. Μαντουβάλου (Αναπληρώτρια Καθηγήτρια της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών)
«Η διαχρονική παρουσία των ελληνικών γεωγραφικών ονομάτων»

18:15-18:30 Ξενοφών Τζαβάρας (υποψήφιος διδάκτωρ Γλωσσολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Γενικός Γραμματέας της Ελληνικής Ονοματολογικής Εταιρείας)
«Το όνομα στη λαϊκή φιλολογία της Ίμβρου (Ανάδειξη των δυνατοτήτων σύζευξης ονοματολογίας-φιλολογίας)»

18:30-18:45 Βάλτερ Πούχνερ (Καθηγητής του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών, Τακτικό Μέλος της Ακαδημίας της Βιέννης)
«Ονοματολογικά και ετυμολογικά στις εθιμικές μεταμφιέσεις και τα λαϊκά δρώμενα του ελληνικού εορτολογίου»

ΕΒΔΟΜΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ
ΠΡΟΕΔΡΕΙΟ: ΜΙΧΑΗΛ ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΟΥ – ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΣ
ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΡΟΖΟΚΟΚΗ
ΑΓΓΕΛΟΣ ΑΦΡΟΥΔΑΚΗΣ

18:45-19:00 Ιωάννης Γ. Νεραντζής (Διδάκτωρ Ιστορικής Γεωγραφίας, Σχολικός Σύμβουλος Φιλολόγων Νομού Αιτωλοακαρνανίας)
«Τοπωνύμια και οικοπεριβάλλον Αρχαίας Αιτωλίας: Η ετυμολογική τους συνάφεια»

19:00-19:15 Απόστολος Παπαθεοδώρου (τ. Γενικός Επιθεωρητής Μέσης Εκπαίδευσης)
«Μετονομασία των τοπωνυμίων και η ιστορία των Δραμεσιών Δωδώνης»

19:15-19:30 Ιωάννης Πλεμμένος (Ερευνητής του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών)
«Αρχαία ελληνικά τοπωνύμια στο ευρωπαϊκό δράμα και μελόδραμα:Χρήσεις και συμβολισμός»

19:30-19:45 Γεώργιος Βοζίκας (Ερευνητής Δ΄ βαθμίδας του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών)
«Τακτικές ονοματοθεσίες στα εθνογραφικά κείμενα»

19:45-20:00 Χρίστος Ι. Μακρής (Φιλόλογος-Αρχαιολόγος)
«Ρέθεμνος ή Ρέθυμνο(ν): Ονοματολογική-ετυμολογική προσέγγιση»


ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 12 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2010

ΟΓΔΟΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ
ΠΡΟΕΔΡΕΙΟ: ΝΙΚΟΣ ΒΑΛΣΑΜΑΚΗΣ - ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΣ
ΑΛΚΗΣΤΙΣ ΧΙΔΙΡΟΓΛΟΥ-ΖΑΧΑΡΙΑΔΗ
ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΒΑΛΛΙΑΝΟΣ

9:00-9:15 Αντώνιος Δ. Μπουσμπούκης (Ομότ. Καθηγητής της Γλωσσολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης)
«Τυπολογία και ετυμολογία αρχαίων μακεδονικών ονομάτων»

9:15-9:30 Emmanuele Giordano (Ομότ. Καθηγητής της Γλωσσολογίας του Πανεπιστημίου Βασιλικάτα της Νοτίου Ιταλίας)
«Τυπολογικές Ονοματοθεσίες προερχόμενες από αρχειακές πηγές (15ος – 16ος αιώνας) όπου αναφέρονται τα Βασιλικάτα (Νοτίου Ιταλίας): Γραφικοί χαρακτήρες λογίων, αλλόγλωσσες επιδράσεις, τοπική φωνητική»

9:30-9:45 Χρίστος Δάλκος (Φιλόλογος, Εκπαιδευτικός Μέσης Εκπαίδευσης)
«Το πλατωνικό “διά το πανταχή στρέφεσθαι τά ονόματα” και η κριτική του Γ. Χατζιδάκι στις γλωσσικές αντιλήψεις του Πλάτωνος: Ποιος τελικά είχε (περισσότερο) δίκιο;»

9:45-10:00 Περικλής Βαλλιάνος (Αναπληρωτής Καθηγητής της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών)
«Η σχέσις ονομάτων και πραγμάτων κατά Πλάτωνα»

10:00-10:15 Εμμανουήλ Γ. Βαρβούνης (Αναπληρωτής Καθηγητής Λαογραφίας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης)
«Τα ονόματα σε επωδές, καταδέσμους και μαγικά κείμενα του ελληνικού λαού»

ΕΝΑΤΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ
ΠΡΟΕΔΡΕΙΟ: Dr. ΧΡΙΣΤΟΣ Θ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΠΟΥΛΟΣ
ΜΑρΙΑ-ΓΕΩΡΓΙΑ ΣΤΛΙΑΝΟΥΔΗ
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΒΕΛΕΝΤΖΑΣ

10:15-10:30 Σεβαστή Χαβιάρα-Καραχάλιου (Δρ. Ιστορίας της Ιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Οφθαλμίατρος)
«Η σχέση των ονομάτων με την παράδοση»

10:30-10:45 Μεταξούλα Μανικάρου (Διδάκτωρ Φιλολογίας)
«Βραχώρι (Αγρίνιο): Η περιπέτεια ενός τοπωνυμίου στη Γλωσσολογία και στην Ιστορία»

10:45-11:00 Αθανάσιος Βελέντζας (Φιλόλογος, Ονοματολόγος, Μέλος της Ελληνικής Ονοματολογικής Εταιρείας)
«Το όνομα ΣΤΡ(Ο)ΙΒΟΣ»

11:00-11:15 Πανοσιολογιότατος Αρχιμανδρίτης Πατήρ Ηλίας Ν. Καραντζάς (Ιερατικός Προϊστάμενος Ιερού Ναού Ζωοδόχου Πηγής Καλογραίζης, Φιλόλογος)
«Η επείγουσα και εξ ανάγκης ονοματοδοσία των βρεφών δια του "Αεροβαφτίσματος" κατά τα χρόνια του Νεωτέρου Ελληνισμού»

11:15-11:30 Γεωργία Χαρδαβέλλα (Ιατρός Πνευμονολόγος) -
Νικόλαος Χ. Ραζής (Δρ. Γεν. Ιατρικής, Διευθυντής Ε.Σ.Υ., Γενικός Συντονιστής Εκπαιδεύσεως Γεν. Ιατρικής Δυτικής Ελλάδος)
«Η ονοματολογία της φυματιώσεως στην ελληνική λογοτεχνία»

11:30-11:45 Dr. Γεώργιος Α. Ζάχος (Κέντρον Ερεύνης της Αρχαιότητος της Ακαδημίας Αθηνών)
«Λεσβιακά τοπωνύμια στους φορολογικούς καταλόγους του 4ου αιώνα μ.Χ. Ονοματολογική προσέγγιση»

ΔΕΚΑΤΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ
ΠΡΟΕΔΡΕΙΟ: ΜΑΡΙΑ-ΓΕΩΡΓΙΑ ΣΤΥΛΙΑΝΟΥΔΗ
ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ
ΣΕΒΑΣΤΗ ΧΑΒΙΑΡΑ-ΚΑΡΑΧΑΛΙΟΥ

11:45-12:00 Μαγδαληνή Κωνσταντινίδου (Ερευνήτρια Γ΄ Βαθμίδας του Κέντρου Ερεύνης των Νεοελληνικών Διαλέκτων και Ιδιωμάτων της Ακαδημίας Αθηνών)
«Βιθυνικά μικροτοπωνύμια από το Οδοιπορικό του Χρύσανθου Νοταρά»

12:00-12:15 Άγγελος Αφρουδάκης (Ερευνητής Α΄ βαθμίδος του Κέντρου Ερεύνης των Νεοελληνικών Διαλέκτων και Ιδιωμάτων της Ακαδημίας Αθηνών)
«Γενικές παρατηρήσεις για τη δημιουργία ενός corpus των ελληνικών τοπωνυμίων»

12:15-12:30 Ανδρέας Καλαντζάκος (Γλωσσολόγος, Μέλος της Ελληνικής Ονοματολογικής Εταιρείας και της Ελληνικής Γεωγραφικής Εταιρείας)
«Δυσετυμολόγητα βαπτιστικά ονόματα, ιστορία, γραμματική, ταξινόμηση, και ετυμολογία, νομική προσέγγιση»

12:30-12:45 Καλλίτσα Γιαννοπούλου-Τσιάκα (Επίτιμη Διευθύντρια του Πανεπιστημίου Αθηνών, Φιλόλογος - Ιστορικός και Ποιήτρια)
«Στις πλαγιές του Τυμφρηστού στα χωριά Μεγάλη-Μεσαίο-Πέρα Κάψη (προσέγγιση των τοπωνυμίων τους)»

12:45-13:00 Γεώργιος Στεφ. Σιμιτζής (λογοτέχνης-Ποιητής, Τακτικό Μέλος της Ελληνικής Ονοματολογικής Εταιρείας)
«Βοσκοτοπωνύμια στη Ντουσκάρα Ν. Ιωαννίνων. Ονοματολογική-ετυμολογική προσέγγιση»

ΕΝΔΕΚΑΤΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ
ΠΡΟΕΔΡΕΙΟ: EMMANUELE GIORDANO
ΣΤΕΛΛΑ ΠΡΙΟΒΟΛΟΥ
ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΑΤΩΝΗΣ

13:00-13:15 Ασημάκης Δ. Φλιάτουρας (Διδάκτωρ Γλωσσολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών)
«Γλωσσικά χαρακτηριστικά των νεοελληνικών τοπωνυμίων»

13:15-13:30 Δρ. Γεώργιος Κορναράκης (Διδάκτωρ Ψυχολογίας Πανεπιστημίου Κρήτης, Σχολικός Σύμβουλος Φιλολόγων, Διδάσκων στο Πανεπιστήμιο Κρήτης Τοπική Ιστορία)
«Ετυμολογία κρητικών τινών τοπωνυμίων»

13:30-13:45 Ιωάννης Γ. Κασιμάτης (Λογοτέχνης- Συγγραφέας, Μέλος της Ελληνικής Ονοματολογικής Εταιρείας)
«Κυθηραϊκά τοπωνύμια και παρωνύμια, αμιγή ή πιθανολογούμενα βενετσιάνικης
προελεύσεως (υπό τον απόηχο μιας μακρόχρονης βενετικής κυριαρχίας των νησιών του Ιονίου)»

ΓΕΥΜΑ

ΔΩΔΕΚΑΤΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ
ΠΡΟΕΔΡΕΙΟ: ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΜΠΑΣΕΑ-ΜΠΕΖΑΝΤΑΚΟΥ
ΧΡΙΣΤΟΦΟρΟΣ Γ. ΧΑΡΑΛΑΜΠΑΚΗΣ
ΧΡΙΣΤΟΣ Θ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΠΟΥΛΟΣ

17:00-17:15 Ελένη Ζαχαρίου-Μαμαλίγκα (Δρ. Φιλοσοφίας)
«Τα μεγεθυντικά στο ιδίωμα της Σύμης Δωδεκανήσου»

17:15-17:30 Ρένα Α. Σπανού (Φιλολογία)
«Η διαμόρφωση της αγγλικής ονοματολογίας από την ελληνική γλώσσα παρά τους λατινισμούς και γαλλισμούς που εδέχθη από την εποχή του Αυγουστίνου μέχρι σήμερα»

17:30-17:45 Αγγελική Γ. Κομποχόλη Δρ. λαογραφίας Πανεπιστημίου Αθηνών, Ταμίας της Ελληνικής Ονοματολογικής Εταιρείας)
«Το γυναικείο όνομα στην ποίηση του Ελύτη».

17:45-18:00 Απονομή ΤΙΜΗΤΙΚΩΝ ΕΠΑΙΝΩΝ, στις διακριθείσες ανακοινώσεις νέων επιστημόνων και στους μαθητές που παρακολούθησαν το Συνέδριο,
από τον Πρόεδρο κ. Χρίστο Θ. Οικονομόπουλο,
τη Διευθύντρια Χριστίνα Μπασέα-Μπεζαντάκου
και τον Καθηγητή Χριστόφορο Γ. Χαραλαμπάκη.

18:00-18:15 ΕΞΑΓΓΕΛΙΑ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΔΙΕΘΝΩΝ ΣΥΝΕΔΡΙΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΝΟΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΕΔΡΟ DR ΧΡΙΣΤΟ Θ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΠΟΥΛΟ